اولین مرحله ساخت خودرو: بدنه سازی و فراوری خودرو
به گزارش وبلاگ کارآفرین، اولین مرحله ساخت خودرو، بدنه سازی است. هرچند بسیاری از کارخانه های بزرگ واحد پرس دارند، اما فراوری قطعات بدنه در پرس شاپ و موتور در موتورسازی، قطعه سازی های داخل خودروساز محسوب می گردد، اما بدنه سازی، اولین مکانی است که خودرو در آن شکل می گیرد و نخستین گام در فرآیند خودروسازی است. خطوط بدنه سازی معمولا از سه بخش اصلی فراوریی و یک بخش کنترل کیفی تشکیل می شوند.
در بخش اول، قطعات پرسی به یکدیگر متصل می شوند و مجموعه های اصلی بدنه را شکل می دهند. برای اطمینان از صحت اتصال و یکسان بودن مجموعه های فراوریی، عملیات فراوری مجموعه ها در جیگ های فرعی انجام می گردد که اصطلاحا Sub-Jig نامیده می شوند. یک خودرو ممکن است ده ها جیگ فرعی داشته باشد که مجموعه هایی مانند درهای جانبی، کف خودرو Underbody، پنل های جانبی Side Panels، درب موتور و صندوق و سایر مجموعه های اصلی به وسیله آن ها فراوری گردد.
بیشتر بخوانید: آشنایی با مراحل ساخت و فراوری خودرو
خط کفی اتاقفرایند اتصال قطعات پرسی در خودروهای با بدنه فولادی جوشکاری حرارتی، قوس الکتریکی و یا لیزر است و برای قطعات آلومینیومی باید از فرایند پرچ و یا جوش لیزر (به واسطه ساختار متالورژیکی آلومنیوم) استفاده گردد. نهایتا در قطعات کامپوزیتی، استفاده از چسب الزامی است. هرچند در بعضی از خودروهای تازه با بدنه های آلومنیومی و فولادی هم برای اتصال قطعات پرسی از چسب استفاده می گردد.
جوشکاری با لیزر
جوشکاری با لیزر
قبلی 1 از 2 بعدی
در بعضی از قطعات مانند درها یا درب موتور، امکان جوشکاری به علت زیبایی بصری وجود ندارد. اثر جوشکاری بر روی سطوح فلزی می ماند و برای از بین بردن آن احتیاج است عملیات اضافه بتونه کاری یا پوست آب زنی انجام گردد که هم جریان فراوری را پیچیده، گران و کند می نماید و هم زیبایی بصری را به شدت کاهش می دهد. برای فرار از جوشکاری در این قطعات، لبه پنل بیرونی که در دید واقع شده است بر روی پنل داخلی قطعه خم می گردد. این امر که آن را Hemming می نامند، معمولا با اضافه کردن سیلر و چسب خمیری به محل اتصال همراه است و هم مانع ورود آب و جسم خارجی در دوره مصرف می گردد و هم قطعه را یکپارچه تر و مستحکم تر می نماید. عملیات لب برگردانی احتیاجمند تحهیزات خاص و بسیار دقیقی است که قطعه نهایی کیفیت مطلوبی داشته باشد.
همینگ درب جانبی
همینگ درب جانبی
قبلی 1 از 2 بعدی
در بخش دوم، با استفاده از یک جیگ اصلی (که Main Jig یا جیگ مادر هم نامیده می گردد) چهار مجموعه اصلی کف، پنل های جانبی و سقف به یکدیگر متصل می شوند. خروجی جیگ اصلی یک اتاق کامل است. با توجه به اینکه بدنه خودرو از این مرحله تقریبا کامل شده است، برای نقل و انتقال بر روی گاری های مخصوصی قرار می گیرد که اسکید Skid نامیده می گردد. استفاده از خطوط انتقال اتوماتیک یا کانوایر ها از مرحله شروع می گردد که می تواند بر روی زمین یا سقف نصب شده باشد. در سالن های بدنه سازی، استفاده از کانوایرهای زمینی متداول تر است.
بیشتر بخوانید: آیا خودروسازان بزرگ جهان به ایران برمی گردند؟
برای ادامه فراوری بعد از جیگ اصلی، بدنه وارد مرحله اخر اتاق سازی می گردد و قطعات به جامانده مانند درها، درب صندوق و موتور با اتصال پیچ و مهره به بدنه متصل می شوند و نهایتا بدنه خودرو تکمیل می گردد. معمولا خودروسازانی که قطعات را به صورت منفصله دریافت می کنند، از مرحله دوم بدنه سازی فعالیت فراوریی خود را شروع می کنند و فراوری مجموعه ها در همان شرکت مادر انجام می گردد. به همین علت، ظرفیت خطوط فرعی بالاتر از خطوط اصلی است. در خودروهای پرتیراژ، وجود دو یا چند جیگ اصلی گریزناپذیر می گردد.
جیگ اصلی بدنهشرکت های خودروسازی برای کنترل کیفیت بدنه های ساخته شده، سیاست های گوناگونی دنبال می کنند مقدار گیری دقیق قطعات به صورت اتفاقی و انتخابی یک روش متداول و سنتی است. امروزه شرکت های صاحب نام، با استفاده از فناوری های هوش مصنوعی و عکس برداری دیجیتال، کنترل کیفی ابعادی را در مقیاس بالاتر و سرعت بیشتری انجام می دهند. تست مقاومت جوش هم تست مهم دیگری است که مکررا انجام می گردد. متناسب شرایط خط فراوری، اتاق و قطعات جوشکاری شده، در دستگاه کشش قرار می گیرند تا مقدار مقاومت جوش مقدار گیری گردد تا از ایمنی مناسب بدنه های فراوریی اطمینان حاصل گردد.
در این نوع تست که تست مخرب محسوب می گردد، قطعات از خط فراوری به صورت رندم انتخاب می شوند و نهایتا با اعمال نیرو، آستانه تحمل نیروی کشش را تا انهدام قطعه و جوش مقدار گیری می کنند تا از قرار داشتن مقاومت قطعه و جوش در بازه استاندارد طراحی، اطمینان حاصل کنند. سپس، در صورت بروز اشکلات اساسی در مقاومت قطعات، ممکن است حجم زیادی از قطعات و بدنه های ساخته شده مهر قرمز بدنه سازی دریافت کنند که شرکت های صاحب نام، حتی اجازه مصرف آن را به عنوان قطعات یدکی نمی دهند و قطعات امحا شده و به صورت فلز قراضه فروخته می شوند. درصورتی که مشکل کیفی گزارش نگردد، بدنه های فراوریی شماره سریالی دریافت می کنند که تا آخر عمر خودرو، مرجع شناسایی آن می گردد. شماره شاسی یا اصطلاحا VIN در این مرحله در محل های از پیش تعریف شده حک می گردد.
بیشتر بخوانید: ما همه میرزاخانی هستیم!
کنترل کیفیت رباتیک خودروی خروجی از جیگ اصلیبا توجه به آسیب پذیر بودن فولاد در برابر هوا و احتمال پوسیدگی قبل از رنگ آمیزی و بعلاوه، احتمال بالای آسیب بدنه های فراوری شده، خروجی سالن های بدنه سازی به صورت مستقیم وارد سالن رنگ می گردد تا مقدار آسیب به بدنه های فراوری شده در اثر انبارش به حداقل برسد. البته برای اجتناب از توقف زنجیره فراوری در اثر حوادث پیش بینی نشده و خرابی تجهیزات انبارهای میانی بین هر دو مرحله اصلی فراوری خودرو پیش بینی می گردد. خودرویی که از بدنه سازی خارج شده است چون فاقد رنگ است، اصطلاحا به آن بدنه سفید می گویند و لذا انبار انتهای سالن بدنه سازی و قبل از رنگ را White Body Storage یا WBS می نامند.
منبع: بلاگ دیوار