نگاهی به صد سال نقاشی در تهران - وبلاگ کارآفرین

به گزارش وبلاگ کارآفرین، صد سال نقاشی در تهران دو فصل دارد: فصل اول؛ پایتختی تهران، پیش از ورود عکاسی و فصل دوم؛ هنرمندان. این کتاب توسط انتشارات علمی و فرهنگی چاپ شده است.

به گزارش گروه فرهنگی وبلاگ کارآفرین به نقل از روابط عمومی انتشارت علمی و فرهنگی، هنر دریای بی کرانی است که شروع تحقیق در آن ممکن است به اختیار آدمی باشد، اما انتها آن در دیدرس هیچ کس نیست؛ از همین رو پژوهش در هنر و تاریخ هنر زمانی برای پژوهشگر عملی می شود که با نگاه خاص و هدفمندی سراغ آن برود. دست کم زمانی این پژوهش، رنگ واقعیت می گیرد که از نظر زمان و مکان آن را محدود کنیم. با این مقدمه کتابی جدید از انتشارات علمی و فرهنگی در حوزۀ هنر معرفی می شود؛ صد سال نقاشی در تهران پژوهشی است از سید امیر سقراطی که به هنر نقاشی در تهران از قاجار تا دوران معاصر می پردازد. نویسنده در مقدمۀ کتاب اشاره ای به سال 1400 می نماید و اینکه این زمان بازخوانی رخدادها، جریانات و بزنگاه های هنر های تجسمی [را]در صد سال اخیر الزامی می نماید.

مخاطب با تورق این این کتاب، درمی یابد که نخستین تصاویر تهران، نه با دوربین عکاسی، که در نقاشی ثبت شده اند؛ برخی از این تصاویر در آثار شرق شناسان یا بازرگانان و سفیران دولت های غربی گرد آمده اند.

این کتاب تلاش کرده چهرۀ تهران را تا حد امکان با جامعیتی درخور تأمل نشان دهد؛ چه مناظر و طبیعت تهران، چه منظرۀ ساختمان ها و گذر ها و چه ابزار و اشیاء. برخی از این نقاشی ها که روایتگر تهران است اطلاعاتی ارزشمند دربارۀ خلق وخوی مردم، پوشش مردم و مشاغل آن ها در اختیار ذهن وقاد مخاطب قرار می دهد؛ همچنین عزاداری و تعزیه، طبیعت و مناظر شهری، مراسم های سنتی و ملی، زیارتگاه ها و گورستان ها و بسیاری از چیز های دیگر از زندگی روزمرۀ مردم کوچه و خیابان در این نقاشی ها ثبت شده است.

صد سال نقاشی در تهران دو فصل دارد: فصل اول؛ پایتختی تهران، پیش از ورود عکاسی و فصل دوم؛ هنرمندان. در فصل اول نویسنده به مباحثی همچون سیمای تهران در نقاشی های سفرنامه نویسان غربی، تصویر تهران در نقشه های اروپاییان، چاپ سنگی، مطبوعات، کتاب و تصویر تهران، شهر و مردم در آثار نقاشان زبردست قاجاری، نوگرایی و هنرمندان نوگرا و ... پرداخته است.

در فصل دوم که به هنرمندان اختصاص دارد کمتر شاهد توضیح و متن هستیم و بیشتر صفحات کتاب به نقاشی های هنرمندان مختلف اختصاص دارد.

این کتاب با طرح ها و نقاشی های فراوان علاوه بر اینکه برای پژوهشگران هنر نقاشی مناسب و مفید است، برای مخاطبان غیرحرفه ای هم که از هنر لذت می برند خالی از لطف و فایده نخواهد بود.

در بخشی از این کتاب می خوانیم: اگرچه نوگرایی در نقاشی باعث بروز لهجه جدیدی در نقاشی ایران شد و کشیدن از طبیعت و مناظر به شیوه قدیم دیگر باب نبود، نقاشان نوگرای ایران یعنی کسانی مانند محمود جوادی پور (متولد 1299 ش در تهران)، احمد اسفندیاری (متولد 1301 ش در تهران) و عبدالله عامری الحسینی (متولد 1301 ش در تهران) کشیدن نقاشی از طبیعت و منظره به شیوه خود ادامه دادند. جوادی پور، اسفندیاری و عامری هر سه در دانشکده هنر های زیبای تهران درس خواندند. آنچه در آثار این سه هنرمند دیده می شود نما هایی روستایی از فضای تهران در دورۀ پهلوی اول است که تهران هنوز درگیر مسائل حاد شهرنشینی و آشوب های زیست محیطی نشده بود.

تهران در آثار این سه نماینده هنر نوگرا مظهر ملایمت، آرامش و وابستگی به سنت های زیست قدیم است، سنت هایی همچون رفتن به چشمه، گردش در بیرون از تهران، بازار روستایی و کوچ (در آثار جوادی پور)؛ چوپانی، زنان زارع، بازار دستفروشان و فروشنده ها (در آثار اسفندیاری) و کار در مزرعه، کوچ پاییزی و خفتن در طبیعت (در آثار عامری). نقاشی های این سه تن گزارش هایی هستند از زیبایی های زندگی و آرامش محیط های روستایی اطراف تهران، کار های آرام و ملایم با رنگ پردازی و قلم گذاری های نرم و لطیف که هم نمایش روحیات و خلقیات این هنرمندان در نگاه کردن به پیرامون است و هم نمایش تهران در روزگار گذشته. این لطافت نقاشی از تهران را دیگر کمتر در نقاشی های بعد از این تاریخ شاهدیم. آن سکوت و سکون و زیبایی که در نقاشی از تهران در دوره قاجار هست تا این نقاشی ها هم ادامه می یابد. (صفحه 84)

انتشارات علمی و فرهنگی کتاب صد سال نقاشی در تهران، اثر سید امیر سقراطی را در 228 صفحه و در قطع خشتی با قیمت 146 هزار تومان منتشر کرده و در اختیار علاقه مندان قرار داده است.