بالسینی: رویه فعلی مجوزدهی دست اندازِ جهش تولید است، مولفه های حکمرانی خوب در اقتصاد ایران - وبلاگ کارآفرین

به گزارش وبلاگ کارآفرین، استاد اقتصاد گفت: تا زمانی که موضوع حکمرانی خوب در اقتصاد ایران اجرا نشود، انتظار هویدا شدن انرژی های نهفته حوزه های مختلف بخش خصوصی و عمومی دور از ذهن است.

گروه اقتصادی وبلاگ کارآفرین، از ابتدای سال تا کنون موضوعات مختلفی را درباره راه حل های رسیدن به جهش تولید مورد بحث و بررسی قرار دادیم، نظام بانکی و اقتصادیاتی کشور تا امید به آینده اقتصاد و بروکراسی های دست و پاگیراداری که موانع بزرگی در پیش پای تولید ایجاد کرده اند، اصغر بالسینی؛ اقتصاددان و استاد دانشگاه در این مصاحبه اصلی ترین دلیل عدم رونق و جهش تولید را که همان سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های حکمرانان است را نقد کرده است.

چه مولفه هایی در جهش تولید از نظر حکمرانی بایداجرا شودتاجهش تولید محقق شود؟

اقتصاد ایران روز های سختی را پشت سر می گذارد به طوری که تداوم رکوداقتصادی سال های گذشته به همراه آثار واقعی و روانی ویروس کرونا اقتصاد کشور را با چالش هایی رو به رو کرده است. براساس آمار های مرکز آمار ایران در 9 ماه اول سال 98 که آخرین دوره آمار دهی به شمار می رود، نرخ رشد اقتصادی کشور به منفی 7.6 درصد کاهش داشته است. منفی شدن رشد اقتصادی که ناشی از اثرات فشار های بین المللی از سال های گذشته است از حوزه های مختلفی بر اقتصاد مترتب شده که یکی از مهمترین آن ها در حوزه صنعت است.

بیماری کرونا شرایط اقتصادی کشور را غیر قابل پیش بینی کرده است، در چنین شرایطی با نامگذاری سال 99 به جهش تولید متولیان سیاست گذار و متولیان اجرایی وظایف سنگین تری نسبت به قبل بر عهده خواهند داشت. جهش تولید وابسته به تحقق عوامل و مسائل مختلفی با سرفصل های متعددی است که نقش دو موضوع مهم به عنوان سیاست گذاری و مساله حکمرانی خوب را در آن نمی توان نادیده گرفت. به حرکت درآوردن و جهش تولید از طریق مصرف بخش خصوصی در اقتصاد ایران موضوع مهمی است.

تولید در چه شرایطی می تواند به جهش یافتن خود امیدوار باشد؟

اساسا مقوله تولید یک چشم انداز بلند مدت در هر اقتصادی محسوب می شود، بستر های پیش روی تولید کنندگان برای تحقق تولید باید در افق بلند مدتی مثبت باشند تا تولید کننده در چنین فضایی مایل به تولید باشد، بنابراین در چنین شرایطی اهمیت مساله سیاست گذاری صحیح و آماده سازی زیر ساخت ها مقوله بسیار مهمی است که دراین زمینه اقتصاد ایران درگیر مسائل متعددی است، تا زمانی که این مسائل برطرف نشود جهش در حوزه تولید با دست انداز های موجود به تاخیر می افتد. به طور معین فرایند سیاست گذاری عمومی در اقتصاد ایران در حال حاضر دچار چالش است یعنی سیاست گذاری هایی اجرا شده از جامعیت وافق و چشم انداز بلند مدت را به معنی واقعی اقتصادی برخوردار نیست، یا اینکه سیاست گذاری هایی دنبال شده به منبع رانت جویی و رانت زایی تبدیل می شود، رانت جویی و رانت زایی که عامل مهمی در تقابل با موضوع تولید و جهش تولید است، اگراین مساله حل و فصل نشود نمی توان منتظر جهش تولید شد.

بیشتر بخوانید:

بغزیان: جهش تولید نیازمند کاهش هزینه تولید است / تامین اقلام بهداشتی کرونا مصداق شاخص توانمندی

درودیان: بانک ها برای سود آوری گروهی فعالیت می کنند، نه منافع ملی/ کنترل تورم اولین مزیت جهش تولید

محمودی اصل: رتبه 120 ایران در کسب و کار به معنی بسته بودن دست و پای تولید است/ سود دلالی 10 برابر تولید!

سعادت: شعار سال 99 تاکید مجدد بر ظرفیت بالای اقتصاد کشور است/ فلسفه اقتصادی جهش تولید چیست؟

دولت از چه منظری در جهش تولید ممانعت ایجاد می کند؟

میزان دخالت های غیر ضروری دولت در حوزه های مختلف اقتصادی به گونه ای است که قدرت تصمیم گیری را از فعالین اقتصادی به طور خاص و مردم به طور عام برای ورود به فعالیت های اقتصادی گرفته است. برای تبیین این موضوع می توان با مثال ساده ای نظام مجوز دهی در اقتصاد ایران را که در حال حاضر یک نظام مجوز دهی پیشینی است مورد بررسی قرار داد، نظامی که بسیاری از مجوز ها پیش از آغاز کار و فعالیت از مبادی مختلف دولت وحکمرانی صادر می شود، تا زمانی که چنین رویه ای در نظام مجوز دهی دنبال شود در راستا تولید شاهد دست اندازهستیم. امروز در بسیاری از کشور های دنیا نظام مجوز دهی به سمت نظام مجوز دهی پسینی تغییر یافته بنحوی که به فعالین اقتصادی و تولید کنندگان اجازه داده می شود که ابتدای امر استعداد ها و فعالیت هایشان شکوفا شود، با مشاهده اشکالی در این مساله دولت ها از طریق نظارت درصدد جبران برمی آید، در صورتی که ما قبل از نمایش استعداد ها و توانمندی ها با ایجاد دست انداز هایی در راستا تولید مانع رونق و جهش تولید می شویم.

آیا حکمرانی خوب را می توان مهمترین مولفه رسیدن به جهش تولید در اقتصاد هر کشوری مطرح نمود؟

جهش تولید نیازمند یک حکمرانی خوب به عنوان یکی از مفاهیم کلیدی است که در سال های اخیر درحوزه سیاست گذاری به صورت جدی مورد توجه دنیا قرار گرفته است. متاسفانه نظام حکمرانی ما در این زمینه از ضعف های جدی برخوردار است، تا زمانی که موضوع حکمرانی خوب در اقتصاد ایران با دقت دنبال نشود، انتظار برای هویدا شدن انرژی های نهفته ای که در حوزه های مختلف در بخش خصوصی وبه طور عام در مردم وجود دارد دور از ذهن است و نمی توان امید چندانی به توسعه بلندمدت اقتصادی کشور داشت.

بیشتر بخوانید:

عیوضلو: جهش تولید با تقلیل طرح تحول ساختاری به اصلاح نظام بانکی محقق نمی شود/ نظارت رکن اساسی در تحقق شعار سال

احمدیان: جهش تولید با حمایت از شرکت های دانش بنیان محقق می شود / بروکراسی و نوسان ارزی اصلی ترین مشکل تولیدکنندگان

صمصامی: نتیجه تزریق 700 هزار میلیارد تسهیلات به تولید کجاست؟! / جهش تولید مستلزم اصلاح نظام بانکی و اقتصادیاتی

خاندوزی: تولید ستون فقرات اقتصاد مقاوم است / راه حل های جهش تولید چیست؟

از نظر اقتصاد، حکمرانی که منتج به رشد اقتصادی و جهش تولید می شود چه معیناتی دارد؟

حکمرانی خوب به معنای آن است که دولت ها از قدرت خود در راستای مدیریت منابع اقتصادی استفاده کنند، تا منابع اقتصادی و اجتماعی از طریق قدرت دولت به سمت توسعه اقتصاد و تولید هدایت شود. برای رسیدن به این موضوع در دنیا شاخص هایی تعریف شده که اصول حکمرانی خوب در آن تبیین شده است. تا زمانی که اصول حکمرانی خوب مورد توجه قرار نگیرد به معنای واقعی ظرفیت های بالقوه موجود در اقتصاد به ظرفیت های بالفعل تبدیل نمی شود، حکمرانی خوب آنقدر موضوع مهمی است که تا مدت های مدیدی بحث مهمی در ادبیات اقتصادی بوده است که آیا نیازی به دولت وجود دارد؟ دولت درکدام حوزه ها باید به مسائل اقتصادی کشور ورود کند و دولت در چه سطحی از اقتصاد می تواند دخالت کند؟ دراین زمینه مکاتب مختلفی سخن گفته اند، اما آنچه هم اکنون مورد توجه جدی است حکمرانی خوب است یعنی وجود دولت به نسبت کوچک، اما خیلی موثر در ارایه کالا های عمومی به مردم. در حال حاضر برای جهش تولید آنچه که از دولت انتظار می رود توجه به پیاده سازی اصول مهم در یک حکمرانی خوب است، یعنی در حال حاضر بحث بر سر این موضوع نیست که دولت باید کوچک باشد یا خیر، بلکه در حوزه سیاست گذاری عمومی باید به این موضوع توجه شود که دولت کوچکی که اصول حکمرانی مطلوب را در جهت توسعه اقتصادی و جهش تولید رعایت کند. براساس انچه که در شاخص های بانک دنیای از اصول حکمرانی خوب مطرح است شش شاخص در یک حکمرانی خوب منجر به تبدیل استعداد های بالقوه به بالفعل می شود. موضوع اعتراض و پاسخگویی در نظام اقتصادی و سیاسی که مردم قادر به دفاع ازحق خود باشند یکی از مولفه های حکمرانی خوب است. ثبات سیاسی کشور اولین نیاز این مساله است، فقدان خشونت، اثر بخشی دولت را در یک حکمرانی خوب افزایش می دهد، از سوی دیگر افزایش کیفیت خدمات دولت در یک نظام بروکراتیک نیز معینه حکمرانی خوب است. کیفیت نظارت مولفه چهارم است مقررات دولت در حوزه نظارت باید از قابلیت وکیفیت قابل توجهی برای اجرای اصول حکمرانی خوب برخوردار باشد، بحث حاکمیت قانون یعنی نظام قانونی وچارچوب قانونی کشور که منجر به شکل گیری قرارداد ها در اقتصاد می شود نیز موضوع مهمی است که باید در حکمرانی خوب لحاظ شود. آخرین شاخصه این اصل مساله مهم کنترل فساد است، مساله فساد به عنوان عامل برهم زننده تعادل در اقتصاد وعاملی که مانع از شکوفا شدن استعداد ها می شود مطرح و نقش موثری در حاکمیت خوب دارد، بنابراین این شش عامل اصول حکمرانی خوب را تشکیل می دهند، اصولی که رعایت آن منجر به توسعه اقتصادی و جهش تولید می شود. اگر دولت در چارچوب یک چنین اصولی حرکت کند یعنی دولتی داریم که در چارچوب حکمرانی خوب فعالیت می کند، بنابراین در چنین فضایی اثر گذاری دولت بر فضای اقتصادی کشور به نفع تولید و توسعه اقتصاد کشور می شود.

منبع: خبرگزاری دانشجو