نگاهی به جنبه های متنوع و جذاب زندگی سالوادور دالی - وبلاگ کارآفرین

به گزارش وبلاگ کارآفرین، خبرنگاران: نادر تکمیل همایون به بهانه زادروز سالوادور دالی، در رشته توییتی درباره زندگی او نوشته که در ادامه آن را خواهید خواند.

سالوادور دالی در چنین روزی در 1904 در فیگوئراس اسپانیا به جهان آمد. خیلی زود زادگاه خود را ترک کرد و راهی پایتخت شد. آنجا با فدریکو گارسیا لورکا و لوئیس بونوئل رفیق شد. هنوز تجمع 3 نابغه در آن واحد، در آموزشگاه هنر مادرید محیر العقول به نظر می رسد. با اینکه دالی همواره خود را نقاش می دانست، اما خیلی به سینما علاقه داشت. سینمای صامت را خوب می شناخت و در اوج شکوفایی این هنر، بسیار در سالن های تاریک شهر وقت می گذراند.

دالی در سینما

ورودش به سینما به سان صاعقه بود با دوستش بونوئل، دو فیلم ساخت و سینمای سورئالیستی را بنا گذاشت. این دو فیلم را می شناسیم سگ اندلسی، یک فیلم 16 دقیقه ای که یکی از مخوف ترین صحنه های تاریخ سینما را به یادگار گذاشته است، آنجا که بونوئل با تیغ سلمانی، کاسه چشم زنی را می شکافد.

سگ اندلسی آمیخته ای است از کابوس های دالی و بونوئل. یک روز در خانه پدری دالی، بونوئل از خواب غریبی می گوید، ابری نازک، ماه را دو شقه می کرد، و تیغی، چشمی را. از قضا دالی هم شب قبل خواب دیده بود که کف دستانش مشتی مورچه لانه نموده بودند. هر دوی این رویا ها در فیلم هستند.

دو رفیق فیلمنامه را 6 روزه نوشتند. لورکا بعد ها گفت که عنوان سگ اندلسی از لقب طعنه آمیز می آمد که دو دوستش به او داده بودند. در هرحال بونوئل هیچگاه شرح روشنی درباره مفهوم و محتوای این فیلم نداد و نیازی هم نمی دید.

سال بعد، دالی و بونوئل دست به کار ساخت عصر طلایی شدند، این بار 30 دقیقه. اما فیلم بابت رویکرد گستاخانه ضد مذهبی و ضد بورژوا خود، اعتراضات عمومی شدید الحنی را راه انداخت و تا 1981 ممنوعیت نمایش داشت.

ورود به عرصه طراحی صحنه

رابطه دالی با سینما بعد از این فیلم تا مدتی قطع شد تا اینکه به درخواست آلفرد هیچکاک، برای طراحی صحنه معروف کابوس فیلم طلسم شده به او پیشنهاد همکاری شد. دالی به آمریکا رفت. این تنها تجربه نسبتا پیروز سینمایی دالی در آمریکا بود. می گویم نسبتا، چون دیوید. اُ سلزنیک، تهیه نماینده دیکتاتور فیلم، دستور داد این رویا غریب در نسخه نهایی فیلم بسیار کوتاه شود.

از قول اینگرید برگمان آمده است که ابتدا، این رویا قریب به 20 دقیقه طول می کشید، اما سلزنیک اصلا از این صحنه رضایت نداشت و آن را مثله کرد. پر واضح است که رویای طلسم شده بسیار تحت تاثیر سگ اندلسی است. البته دالی، چند سال قبل، یعنی در 1941 به آمریکا رفته بود تا کابوس دیگری را برای یکی از کارگردان های عظیم آن موقع هالیوود طراحی کند: فریتز لانگ. Moontide با حمله پرل هاربر و ورود آمریکا به جنگ جهانی دوم هرگز ساخته نشد.

همکاری با والت دیزنی

دالی با طنز همیشگی خودش در نامه ای به آندره برتون می نویسد که در آمریکا با 3 نفر سورئالیست آشنا شده است: هارپو مارکس، والت دیزنی و سسیل ب دومیل. آشنایی دالی با والت دیزنی به 1946 بازمی شود، طی مراسم شامی در هالیوود. این دوستی چنان قوامی به خود گرفت که تصمیم بر این شد که هر دو سر یک فیلم انیمیشن با هم کار نمایند. نام این طرح Destino بود که البته بعد از مدتی، بابت تخیل جسارت آمیز دالی متوقف شد. خاتمه در 2003، یک فیلم انیمیشن 6 دقیقه ای بر اساس این طرح و طراحی های به جای مانده دالی ساخته شد.

سورئالیست بیش از حد

اما غربب ترین طرح دالی در هالیوود، این ها نبود. علاقه دالی به کار در سینما تا آنجا پیش رفت که فیلم نامه ای برای برادران مارکس نوشت: Giraffes On Horseback Salad (سالاد زرافه هایی که اسب سواری می نمایند). این طرح نیز همان طور که می شد از عنوانش حدس زد، راه به جایی نبرد. فیلم به رابطه نزدیک یک نجیب زاده اسپانیایی به نام جیمی و یک زن سورئالیست می پرداخت. قرار بود نقش اصلی را هارپو مارکس بازی کند که با دالی بسیار دوست بود.

دلیل ساخته نشدن فیلم را رویکرد بیش از حد سورئالیستی فیلمنامه عنوان کردند. مثلا قرار بود چندین زرافه آتش زده شوند یا در جایی دیگر هارپو می بایست با توری شکار پروانه، هجده کوتوله شکار کند. البته در جای دیگری آمده است که هارپو مارکس چندان با طنز فیلمنامه ارتباط برقرار ننموده بود. باری، با به خاتمه نرسیدن این طرح، دالی با جهانی هنر هفتم فاصله گرفت.

دالی؛ نمادی در سریال money heist

قطعا نام پربیننده ترین سریال غیرانگلیسی زبان نتفلیکس به گوشتان خورده. در این سریال پرطرفدار، که داستان یک سرقت را بیان می نماید، بازیگران ماسک دالی به صورت می زنند. اصلی ترین دلیل برای استفاده از این نقاب را مخفی نگه داشتن هویتشان بیان می نمایند، اما در پشت پرده استفاده از این نقاب ها داستان دیگری وجود دارد.

وقتی که سالوادور دالی زنده بود، بسیاری از آثار او در جریان هنری دادا در زوریخ شکل گرفت، جریانی که در اوایل قرن بیستم شکل گرفته و جوامع سرمایه داری مدرن را به چالش می کشید. تمامی فلسفه های این جریان و مرام هنری سالوادور دالی با مرام سارقان سریال Money Heist هماهنگ است.

استفاده از این نقاب هم چنین سمبل مقاومت غرور ملی به حساب می آید. سالوادور دالی یکی از مهم ترین چهره های جنبش سورئالیسم در اوایل قرن بیستم بود که اگرچه خود این جنبش بیشتر با فرانسه در ارتباط بود، اما خود دالی اسپانیایی تبار بوده پس به طبع روی هنرمند کشورشان تعصب دارند. سالوادور دالی به خوبی می تواند نماد انقلاب علیه سیستم باشد.

سالوادور دالی در 26 ژانویه 1989 در زادگاه خود در سن 84 سالگی درگذشت.